LOAY HOAY CHỐNG THẤT THU THUẾ CHUYỂN NHƯỢNG BẤT ĐỘNG SẢN

Mỗi năm, vẫn có đến hàng trăm nghìn giao dịch tìm cách lách luật để trốn thuế, nhưng chỉ có vài vụ là bị khởi tố. Trong thời gian gần đây, Bộ Tài chính - Tổng cục Thuế đã yêu cầu các cục thuế địa phương tăng cường rà soát và phối hợp với các cơ quan điều tra để sớm ngăn chặn hành vi này. Dù vậy, nhiều ý kiến cho rằng, các biện pháp mang tính hành chính vẫn chưa đủ sức răn đe.

Còn tồn tại nhiều kẽ hở trong quy định

Trong thời gian qua, vẫn còn tồn tại tình trạng người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng bất động sản trên hợp đồng mua bán, hợp đồng chuyển nhượng hay trên tờ khai xác định nghĩa vụ thuế không chính xác so với thực tế giao dịch, bán nhà đất “hai giá”. Từ đó dẫn đến việc kê khai thiếu nghĩa vụ đối với ngân sách nhà nước.

Theo quy định thuộc Luật Quản lý thuế, hành vi kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá giao dịch thực tế với mục đích giảm số thuế phải nộp được xác định là hành vi trốn thuế.

Đơn cử như từ đầu năm đến nay, Cục Thuế tỉnh Long An đã trả lại hàng trăm hồ sơ nhà đất và yêu cầu điều chỉnh nâng giá đúng theo thực tế giao dịch. Hay Cục Thuế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu từ cuối tháng 2/2022 đến nửa đầu tháng 3/2022 đã phải trả lại hơn 1.200 hồ sơ sang nhượng, chuyển nhượng bất động sản do có dấu hiệu khai thấp hơn nhiều so với giá giao dịch thực tế.

Tuy nhiên, vấn đề mà người dân băn khoăn là cơ quan thuế dựa trên cơ sở nào để xác định rằng người dân khai giá giao dịch thấp hơn giá thị trường? Liệu cơ quan thuế có thể tự thu thập thông tin và lấy đó làm cơ sở yêu cầu người dân điều chỉnh giá?

Theo chuyên gia thuế chia sẻ, muốn chứng minh hành vi trốn thuế thì cơ quan chức năng phải có bằng chứng cho thấy người nộp thuế có giao dịch, thỏa thuận khác với giá và thỏa thuận nêu trong hợp đồng công chứng. Việc này thực tế không dễ dàng và rất mất thời gian vì hằng ngày có đến hàng nghìn giao dịch bất động sản nên rất khó để kiểm soát.

Lâu nay người dân thường tự khai giá bán bất động sản, nếu giá khai thấp hơn so với khung giá nhà nước thì cơ quan thuế sẽ áp dụng mức giá nhà nước để đánh thuế. Trường hợp cao hơn thì sẽ lấy giá khai làm cơ sở để tính thuế.

Nhiều nhà đầu tư, môi giới bất động sản ưa chuộng hình thức lướt sóng không phải nộp thuế chuyển nhượng bất động sản đã dùng cách bắt tay với phòng công chứng để ký hợp đồng mua bán nhưng để trống tên người mua - được gọi là “công chứng chờ”.

Chưa có biện pháp ngăn chặn hữu hiệu

Đến nay, Bộ Tài chính vẫn đang tiến hành rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để sửa đổi, bổ sung. Nhằm đảm bảo thống nhất và đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.

Đồng thời, để đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, Bộ Tài chính cũng đề nghị UBND các tỉnh tăng cường công tác giám sát, quản lý nhằm chống thất thu thuế trong các hoạt động kinh doanh và chuyển nhượng bất động sản.

Cụ thể, với các vị trí đất, đoạn đường có giá theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất do UBND tỉnh ban hành thì UBND tỉnh phải ban hành Bảng giá đất, trong đó có gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất để tạo điều kiện cho công tác tính thuế theo quy định trên.

Còn với các vị trí đất, đoạn đường chưa có giá nêu tại bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành thì UBND cấp tỉnh cần chỉ đạo sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp kịp thời với các cơ quan liên quan để rà soát, tham mưu UBND tỉnh sớm ban hành quyết định điều chỉnh, bổ sung Bảng giá đất cụ thể đối với từng vị trí. Nhằm đảm bảo phù hợp với giá giao dịch thực tế trên thị trường, cũng như giá bán ra của chủ đầu tư.

Trong trường hợp chưa ban hành, yêu cầu các chủ đầu tư trên địa bàn phải công khai giá bán theo quy định và thông báo cho các tổ chức, cá nhân liên quan khi thực hiện giao dịch về bất động sản hình thành trong tương lai. Cũng như khi kê khai nghĩa vụ tài chính liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản…